Uczniowie mają głos! W Łomży ruszył Szkolny Budżet Obywatelski

W czterech łomżyńskich szkołach średnich trwają intensywne obrady - uczniowie wdrażają w życie Szkolny Budżet Obywatelski. W wielkim skrócie: to proces bardzo podobny do miejskiego budżetu partycypacyjnego, który mieszkańcom Łomży jest już doskonale znany, z tą różnicą, że tutaj to uczniowie i uczennice, a także cała szkolna społeczność zgłaszają pomysły, tworzą projekty, a na sam koniec głosują na najciekawsze z nich!

Z naszym eskowym mikrofonem przyglądaliśmy się intensywnym obradom, a Tomasz Wróblewski, prezes Łomżyńskiego Klastra Ekonomii Społecznej i koordynator projektu, podzielił się z nami "budżetowymi" ciekawostkami.

***

MŻ: Czym jest Łomżyński Szkolny Budżet Obywatelski, jaki jest jego cel?

To dobry przykład demokracji bezpośredniej; to „święto” demokracji szkolnej. Ściślej mówiąc, to nowa forma edukacji obywatelskiej, społecznej, a nawet ekonomicznej. Chciałbym również zwrócić szczególną uwagę na element kooperacji, konsensualności; aby mógł zaistnieć szkolny budżet potrzebna jest współpraca uczniów, nauczycieli, dyrekcji i rodziców. Należy podkreślić, że to uczniowie mogą decydować o zasadach szkolnego budżetu, składać propozycje projektów, promować swoje pomysły wśród rówieśników, głosować na wybrane przedsięwzięcia i finalnie brać udział w projekcie, który zostanie wybrany przez społeczność szkoły. Podsumowując, to przeniesienie budżetu obywatelskiego, jaki znamy w mieście Łomża, na grunt szkoły.

MŻ: Które szkoły zostały objęte projektem i dlaczego?

Rekrutacja miała charakter otwarty, każda szkoła ponadpodstawowa mogła zgłosić się do Nas. Mam tu na myśli Łomżyński Klaster Ekonomii Społecznej; finalnie zgłosiło się 6 szkół ponadpodstawowych; przyjęliśmy najlepszą zasadę - kto pierwszy, ten lepszy. Chciałbym podkreślić, że będziemy starać się objąć projektem pozostałe szkoły w nowym roku szkolnym; mam nadzieję na dofinasowanie nowej edycji w 2023 r. To jednak melodia przyszłości, natomiast dziś zaangażowane są 4 szkoły średnie w Łomży tj. I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki, Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Zespół Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących nr 6 oraz Zespół Szkół Mechanicznych i Ogólnokształcących nr 5 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

MŻ: Na jakim etapie budżet jest teraz, co jeszcze przed uczniami?

Obecnie jesteśmy na etapie powoływania zespołów roboczych, tj. Rad Szkolnych Budżetów Obywatelskich, w skład których wchodzą uczniowie i nauczyciele. Najważniejszym zadaniem zespołu roboczego jest wspólne stworzenie regulaminu i formularza szkolnego budżetu. Na tym etapie członkowie zespołu powinni rozstrzygnąć, jak w szczegółach ma wyglądać cały proces. Należy podkreślić, że do dyspozycji pozostają nasi trenerzy: Agnieszka Maszkowska (ekspert SBO) oraz Marcin Pieńkowski - koordynator zespołów w 4 szkołach i Krzysztof Kozicki - trener „Lekcji Obywatelskich”. Nie zostawiamy uczniów samych sobie; mają ciągłe wsparcie merytoryczne oraz mikrofinansowanie w postaci artykułów prasowych, wydruku plakatów, zakupu koszulek promocyjnych. Nagrywamy również krótkie spoty promujące SBO w danej szkole. Pragnę zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt na tym etapie wdrażania SBO w szkołach, a mianowicie na zaangażowanie opiekunów samorządu; nauczycieli z długoletnim stażem; serdecznie dziękuję Panu Michałowi Bąkowskiemu, Pani Katarzynie Lipskiej, Pani Sylwii Kalickiej, Panu Kamilowi Parol, Panu Arturowi Nadolnemu oraz Pani Janczewskiej.

MŻ: Jakiego rodzaju zadania mogą zgłaszać uczniowie? A może jakieś ciekawe pomysły już się pojawiły?

Wchodząc w strukturę projektu, który został dofinasowany przez Narodowy Instytut Wolności, należy podkreślić, że zostanie sfinansowanych 8 inicjatyw zgłoszonych w 4 placówkach szkolnych, które uzyskają największa liczbę głosów zorganizowanych w wyborach w szkole. Budżet inicjatyw wynosi 7000 zł. Inicjatywy mają mieć charakter tzw. twardy (materialny) oraz policzalny wymiar np. zakup rzutnika, komputera czy też sprzętu do radiowęzła szkolnego. Chciałbym podkreślić, że decyzję podejmą uczniowie. Natomiast drugi charakter inicjatyw to działanie miękkie np. może to być eksponowanie flagi, wykład z pisarzem czy też działania związane z dniami kultury w szkole. W tym przypadku również pozostawiam wybór uczniom. Pierwsze pomysły, które pojawiły się na tzw. „Lekcjach Obywatelskich” to zakup wygodnych puf do odpoczynku; zakup szkolnych piłek dla drużyny koszykarskiej, zakup sprzętu do radiowęzła itp.

MŻ: Oprócz wymiernych korzyści dla szkół - jakie korzyści udział w projekcie może przynieść samym uczniom, jak i nauczycielom?

Mam taką nadzieję, że uwolni się pozytywna energia społeczna; rozumiem to jako chęć do działania na rzecz społeczności szkolnej, a potem na rzecz wspólnoty miejskiej. Każdy projekt zakłada zmianę społeczną; w naszym przypadku mówimy o wzroście poczucia wpływu uczniów i uczennic na sprawy szkoły, włączeniu uczennic i uczniów w decydowanie o sprawach szkoły i zyskanie wiedzy na temat jej funkcjonowania, dzięki czemu w dalszej perspektywie mogą stać się partnerami dla kadry kierowniczej w podejmowaniu decyzji o ważnych sprawach i inwestycjach, wzroście roli samorządów uczniowskich w szkołach, budowaniu pozytywnego obrazu szkoły otwartej na dialog i partnerstwo. Również ważnym aspektem naszych działań jest wolontariat. W naszym kraju dość dobrze jest rozwinięty wolontariat akcyjny, natomiast mamy duży problem z wolontariatem długoterminowym; tutaj SBO może posłużyć jako narzędzie, które będzie podstawą do długoterminowych działań w formie społecznej.

W ramach projektu finalizacji doczeka się aż 8 inicjatyw zgłoszonych w 4 placówkach szkolnych, które uzyskają największą liczbę głosów. Budżet to 7 tysięcy złotych.

Projekt został dofinansowany w ramach Narodowego Instytutu Wolności.